Je hebt er lef voor nodig: creatief zijn. Buiten de gebaande paden treden (of juist wel binnen de lijntjes kleuren!). Veel mensen, misschien jij ook wel, leggen de lat hoog en noemen zichzelf niet zo gauw creatief. Maar creativiteit is niets meer of minder dan ‘iets maken wat er nog niet was’. Zodra jij je potlood of penseel op papier zet, ben je al creatief. Nog niet helemaal overtuigd of wil je tips over hoe je de lat minder hoog kunt leggen voor jezelf? Lees dan eerst mijn blog over perfectionisme.

Waarom ben je eigenlijk creatief?
Staat ‘tekenen’ of ‘creatief zijn’ op jouw lijstje van hobby’s? Maar kun je ook écht ontspannen tijdens het tekenen of schilderen? Het is goed om stil te staan bij waarom je bepaalde dingen doet en met welk doel. Waarom vind je creativiteit belangrijk? Is creativiteit voor jou een manier om te ontspannen, los te laten of om je focus te verleggen?

Het gevaar is dat je bij tekenen vaak een ‘perfect’ eindresultaat voor ogen hebt. Of laat jij het creatieve proces ook wel eens komen zoals het komt? Voor de perfectionisten onder ons (en dat zijn er veel!) is het vaak niet goed genoeg. Het gevolg hiervan is dat we vaak te krampachtig creatief proberen te zijn. En dat is jammer! Tekenen zou juist om ontspanning moeten draaien: ontspanning door inspanning.

Op welke manieren kan tekenen je helpen te ontspannen?
Dit is een inkoppertje: leg de lat niet te hoog. Sterker nog, leg ‘m nóg lager… Houd je hobby leuk voor jezelf en verbind er geen oordeel aan: alles wat je maakt is goed. Het gaat om het creatieve proces. Door te tekenen of te schilderen creëer je voor jezelf een moment van rust: er hoeft even niets anders, je kunt je creativiteit laten stromen en je kunt je gedachten laten gaan.

Creatief bezig zijn is goed voor het verwerken van emoties en het loslaten van wat geweest is. Door bewuster te tekenen en te letten op of je ontspannen bent, kan al helpen om relaxter aan de slag te gaan. Het creatieve proces zijn kan op deze manier heel therapeutisch werken en je helpen om écht te ontspannen. Creatief zijn is niet voor niets een manier om je emoties te uiten: je kunt er echt je gevoel in kwijt, of dit nu blijdschap, woede, verliefdheid of pijn is. Door op een bewuste manier creatief te zijn, kun je deze emoties verwerken, misschien wel een plek geven en zo meer ontspanning ervaren. Hoe mooi is dat!

Met ontspannen tijdens het tekenen bedoel ik niet alleen het loslaten van een perfect resultaat of het ‘moeten’ tekenen, maar ook de manier waarop je tekent. In welke (zit)houding teken je eigenlijk? Net zoals een arbodienst waakt over ergonomische zithoudingen op het werk, moet jij je eigen teken-zithouding serieus nemen.

Probeer ontspannen te zitten met beide voeten op de grond. Ontspan je nek en schouders. Is de tafel waaraan je werkt wel hoog genoeg? Haal je ogen tijdens het tekenen ook eens van je papier (of iPad) af en focus je ogen op iets in de verte. Zo raken je ogen ook minder snel vermoeid en blijven ze gewend om op verschillende dingen scherp te stellen. Kijk ook even omhoog, beweeg je nek voorzichtig, draai je schouders en je polsen. Let erop dat je niet te lang in dezelfde houding zit: geef je lichaam ook ‘rust’ van het continue zitten en ga bewegen. Haal even een kopje thee of maak een sanitaire stop.

Vind je het moeilijk om je los te weken van je werk? Onthoud dan: niets is zo akelig dan na een creatieve sessie niet alleen een tekening, maar ook een stijve nek en een verkrampte rug als resultaat te hebben! Zet desnoods een timer.

Laat je niet gek maken door anderen, maar laat je inspireren.
In deze tijd van Instagram en YouTube krijgen we veel meer en vaker dingen te zien van andere kunstenaars en creatievelingen. Het kan overweldigend zijn, al die verschillende teken- en schilderstijlen, succesvolle verhalen en al die mensen die van hun creativiteit kunnen leven. De influencers die jij volgt, lijken allemaal elke dag weer een creatie eruit te ploppen alsof het niks is. Wat blijkt? Deze creatievelingen creëren lang niet altijd iets nieuws, maar maken ook gebruik van de kracht van herhaling door gemaakte creaties opnieuw te delen. Ook nemen ze regelmatig lange pauzes om hun inspiratie weer te kunnen voeden.

Elke creatieveling weet hoe essentieel inspiratie is en dat je dat niet over je eigen grenzen moet gaan. Laat je er niet door ontmoedigen, want ook zij hebben hun eigen worstelingen, maar probeer te kijken hoe iemand anders werkt met kleuren, vormen, thema’s. Leer ervan en doe inspiratie op om jezelf te ontwikkelen. Uiteindelijk gaat het erom dat je een eigen stijl creëert waar jij je prettig bij voelt. Ook dit helpt je om meer ontspannen te tekenen: je hoeft niet te zijn als een ander, het gaat erom wat jij doet.

Inspiratie om het eens anders te doen!
Misschien ben je teveel gefocust op het eindresultaat of heb je even geen inspiratie. Ik geef je een aantal tips om eens op een andere manier te tekenen of te schilderen.

• Laat je gevoel spreken
  Als je bij jezelf te rade gaat, wat zou je dan het liefste willen tekenen? Kun je vanuit je emotie tekenen? Gebruik hierbij kleuren die passen bij hoe je je voelt. Dit kan zwart-wit zijn als je je niet goed voelt of geel als je blij bent, maar speel hier ook mee. Wat zou er gebeuren als je in een droevige bui met geel en oranje gaat werken? Sta er eens bij stil wat kleuren met je doen. Juist door stil te staan, kun je je meer ontspannen en ontstaat er rust en ruimte.
• Maak eens gebruik van andere referenties
  Probeer iets nieuws en doe inspiratie op bij anderen. Gebruik Google, Instagram of Pinterest en laat je inspireren door kleur-, materiaal- en vormgebruik. Je kunt ook gebruik maken van verschillende referenties zoals foto’s, poppen of andere voorwerpen (bladeren, bloemen) die je helpen om de juiste vorm of houding vast te leggen op papier.
• Wees bewust bezig met tekenen
  Velen van ons zullen tijdens het tekenen televisie of video’s op YouTube kijken, muziek luisteren of afgeleid worden door onze telefoon. Probeer je eens af te sluiten voor al deze prikkels van buiten en focus je je alleen op het tekenen zelf. Je zult merken dat je er rustiger van wordt: je hersenen worden immers niet (of minder) afgeleid.
• Of… gebruik juist wel muziek!
  Je kunt ook muziek inzetten als middel om ontspannen te tekenen. Heb geen eindresultaat in je hoofd, maar beweeg je potlood of penseel op het ritme van de muziek. Maak dikkere lijnen tijdens de luidere stukken in een nummer of maak kleinere bewegingen als de muziek zacht is. Je kunt ook een (groot) papier vol tekenen of schilderen met de bewegingen op de muziek van een heel album van je favoriete artiest. Welke kleuren associeer je eigenlijk met zijn/haar muziek?
• Gebruik kleuren waar je blij van wordt
  Kies eens alleen kleuren die je vrolijk maken. Of gebruik kleuren waar je rustig van wordt. Wetenschappelijk onderzoek heeft bijvoorbeeld uitgewezen dat mensen rustig worden van de kleuren blauw en groen. Extra tip: blijf niet alleen maar boven je tekening hangen (zithouding!), maar ga ook naar buiten! Dan kun je ook gelijk weer inspiratie opdoen voor nieuwe creaties.

En nogmaals: wees niet te streng voor jezelf. Relax, take it easy!